Hội thảo công bố kết quả Đánh giá 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam

       Sáng ngày 31/8/2023, Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Viện Konrad - Andenauer - Stiftung (KAS), Đức tổ chức Hội thảo công bố kết quả đánh giá 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam (VPE500). Báo cáo VPE500 được công bố lần đầu vào năm 2022, đã đưa ra bức tranh tổng thể về 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất trong giai đoạn 2016-2019 khi kinh tế Việt Nam tăng trưởng cao và có nhiều thuận lợi.

Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Quốc Trường phát biểu. Ảnh: MPI

          Đánh giá cao vai trò và đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Trường, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, đến cuối năm 2021, doanh nghiệp tư nhân trong nước thu hút 58,1% số lao động, chiếm 59,3% tài sản và tạo ra 57,8% doanh thu thuần của các doanh nghiệp ở Việt Nam.

          Trong khối doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam, các doanh nghiệp quy mô lớn có vai trò đặc biệt quan trọng; nhóm VPE500 được kỳ vọng như một lực lượng dẫn dắt và tạo ảnh hưởng trên thị trường; hoạt động của các doanh nghiệp này được kỳ vọng có thể định hình mô hình kinh doanh và tăng trưởng, cải tiến công nghệ, tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu…

          Đồng tình với chia sẻ trên, ông Florian Constantin Feyerabend, Trưởng Đại diện Konrad-Adenauer-Stiftung Việt Nam nhấn mạnh vai trò quan trọng và rõ nét của khu vực doanh nghiệp tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam, tạo ra 57,8% doanh thu thuần của các doanh nghiệp tại Việt Nam đến cuối năm 2021.

          VPE500 được xác định dựa trên ba tiêu chí: quy mô lao động, tổng tài sản và doanh thu gộp. Chỉ số sử dụng cho xếp hạng là trung bình cộng của thứ hạng theo ba tiêu chí trên.

          Theo Báo cáo năm 2023, tại thời điểm ngày 31/12/2021, Việt Nam có 694,2 nghìn doanh nghiệp tư nhân trong nước (VPE), chiếm 96,6% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động; thu hút 58,1% số lao động, chiếm 59,3% tài sản và tạo ra 57,8% doanh thu thuần của khối doanh nghiệp.

          Kết quả nghiên cứu trên nhóm 500 doanh nghiệp này cho thấy, mặc dù xuất hiện ở 53/63 tỉnh, thành phố, 75% số doanh nghiệp tập trung nhiều ở vùng Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ và có xu hướng tăng nhẹ. Hai trung tâm kinh tế lớn là Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội và một số địa phương có mật độ doanh nghiệp cao như Bình Dương, Đồng Nai, Hưng Yên chiếm khoảng 50-52% tổng số. Nhìn chung, VPE500 đang được hình thành dựa trên các lợi thế hạ tầng, nguồn lực và thị trường của các địa phương, tập trung nhiều nhất ở ngành Công nghiệp chế biến chế tạo (CBCT), Thương mại và Xây dựng.

          Xét theo từng ngành, lĩnh vực, năm 2020, có tới 97/500 doanh nghiệp (19,4%) đã không còn trong xếp hạng VPE500 của năm 2019, những doanh nghiệp này tập trung vào nhóm ngành mà bị ảnh hưởng nhiều bởi COVID-19 như bất động sản và xây dựng (23/89), thương mại (15/73), dệt may (7/32), chế biến thực phẩm (9/70). Chỉ có một số ít ngành vẫn giữ được số lượng thuộc VPE500 là những ngành được đánh giá là hưởng lợi trong COVID-19 như thông tin truyền thông, bưu chính, sản xuất và phân phối điện.

          Doanh nghiệp dịch vụ vẫn chiếm ưu thế về số lượng doanh nghiệp trong VPE500, đặc biệt là trong nhóm 10 doanh nghiệp lớn nhất. Trong đó, ngành Tài chính, ngân hàng, bảo hiểm chiếm ưu thế với 7 doanh nghiệp (năm 2019), 9 doanh nghiệp (năm 2020) và 8 doanh nghiệp (năm 2021). Số lượng doanh nghiệp ngành Thương mại trong Top10 giảm từ 3 doanh nghiệp (năm 2019) xuống còn 1 doanh nghiệp trong hai năm tiếp theo.

          Một điểm đáng lưu ý trong Báo cáo chỉ ra rằng, trung bình giai đoạn 2019-2021, quy mô lao động cao gấp 160 lần và tổng tài sản bình quân của một doanh nghiệp thuộcVPE500 cao gấp khoảng và 376 lần doanh nghiệp tư nhân trong nước nói chung. Nhờ quy mô và kết quả hoạt động vượt trội nên VPE500 chiếm tỷ lệ nhỏ về số lượng doanh nghiệp nhưng đóng góp lớn vào hoạt động của doanh nghiệp tư nhân trong nước.

          Bình quân giai đoạn 2019-2021, VPE500 chỉ chiếm 0,075% tổng số doanh nghiệp tư nhân trong nước nhưng tạo việc làm cho 12,0% lao động, chiếm 28,0% tổng tài sản, tạo ra 18,4% doanh thu gộp và đóng góp 18,4% nộp ngân sách của nhóm doanh nghiệp tư nhân trong nước.

          Cũng theo các phân tích của Báo cáo 2023 về VPE500 và quan hệ với doanh nghiệp tư nhân trong nước nói chung, cần phải có những chính sách cụ thể hơn nữa để xây dựng được một lực lượng các doanh nghiệp tư nhân lớn, phát triển ổn định, chống chịu được các cú shock lớn từ bên ngoài và làm tăng hiệu quả của toàn nền kinh tế.

          Các chính sách với doanh nghiệp trong thời gian tới cần tiếp tục được hoàn thiện theo hướng không chỉ tạo thuận lợi với doanh nghiệp trong gia nhập thị trường mà còn giúp doanh nghiệp sống sót và tăng trưởng. Đặc biệt, cần khuyến khích các doanh nghiệp lớn đầu tư để cải tạo năng suất chuyển dần sang tăng trưởng theo chiều sâu.

          Có chính sách kinh tế thúc đẩy liên kết doanh nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp FDI liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước; đồng thời nâng cao năng lực doanh nghiệp tham gia mạng lưới sản xuất, chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu. Cần khuyến khích và tạo phong trào để từng địa phương xây dựng được các doanh nghiệp tư nhân hàng đầu của mình dựa trên những lợi thế địa phương và vươn tầm hoạt động trên phạm vi cả nước./.

Nguồn: Bộ Kế hoạch và Đầu tư